Crna Gora postaje sve atraktivnija destinacija za pokretanje biznisa, bilo da ste strani investitor ili domaći preduzetnik. Ono što karakteriše ovu državu je povoljan poreski režim, jednostavne procedure i niski troškovi rada. S obzirom da izlazi na Jadransko more, Crna Gora nudi pogodan ambijent za visok kvalitet života. Strani državljani imaju mogućnost da osnuju firmu i dobiju radnu i boravišnu dozvolu.
Koji oblik poslovanja odabrati
Društvo sa ograničenom odgovornošću (DOO) je jedan od najpopularnijih a i najpraktičnijih oblika poslovanja u Crnoj Gori. Razlog za to leži u činjenici da DOO ima fleksibilnu organizacionu strukturu. Može biti osnovano od strane jednog ili više lica (fizičkih ili pravnih), a upravljanje društvom se može prilagoditi potrebama osnivača. Društvo mora imati izvršnog direktora. Izvršni direktor upravlja društvom i mora biti u radnom odnosu u društvu. Minimalna neto zarada direktora je 450 EUR za puno radno vrijeme. Stranac može biti izvršni direktor i po osnovu zaposlenja u društvu ostvariti pravo na privremeni boravak. Minimalan osnivački kapital je samo 1 EUR.
Postupak osnivanja DOO
Otvaranje DOO u Crnoj Gori brza je procedura i može se izvršiti u cjelosti bez prisustva osnivača, na osnovu punomoćja osnivača. Nakon pripreme statusne dokumentacije, osnivačkog akta, statuta i slično, zahtjev za registraciju se podnosi Centralnom registru privrednih subjekata (CRPS) koji donosi rješenje o registraciji u roku od pet dana. Nakon registracije, društvo otvara poslovni račun u banci. Za određene specijalne djelatnosti DOO pribavlja dozvolu za rad od nadležnih organa.
Pročitajte više: Kako osnovati obrt i što morate znati o tom obliku poslovanja?
Osnovni porezi u Crnoj Gori
Porez na dobit pravnih lica jedan je od najnižih u regionu. Dobit je predmet progresivnog oporezivanja. Godišnja dobit preduzeća oporezuje se na sljedeći način:
- za dobit do 100.000 EUR poreska stopa je 9%;
- za dobit između 100.000 EUR i 1.500.000 EUR, porez na dobit iznosi 9.000 EUR + 12% od iznosa iznad 100.000,01 EUR; i
- za dobit preko 1.500.000 EUR porez na dobit iznosi 177.000 EUR + 15% na iznos iznad 1.500.000 EUR.
Poslodavci su dužni da po odbitku plaćaju doprinose za socijalno osiguranje za zaposlene. Poreske reforme u Crnoj Gori imaju trend konstantnog smanjenja doprinosa, pa će od oktobra 2024. godine doprinosi iznositi svega 11% bruto zarade. Trenutno doprinosi iznose 21,5% bruto zarade. Opšta stopa poreza na dodatu vrijednost (PDV) je 21%, snižena stopa od 7% važi za pojedine proizvode npr. osnovne proizvode za ljudsku ishranu (hljeb, brašno, mlijeko i mliječni proizvodi, hrana za odojčad, mast, ulje, meso, jaja i šećer), lijekove, uključujući i lijekove za upotrebu u veterini. Prihod od kapitala (u koji spadaju dividende) oporezuje se po stopi od 15%.
Pročitajte više: Poduzetnica podijelila svojih 10 grešaka koje ne želi ponoviti
Drugi oblici poslovanja
Započeti vlastiti biznis kao preduzetnik u Crnoj Gori je jednostavno i pristupačno. Slično kao kod DOO, procedura podrazumijeva registraciju u CRPS-u i otvaranje računa u banci. Stranac može biti preduzetnik, ali mora pribaviti dozvolu za privremeni boravak i rad. Crna Gora nudi veoma povoljan poreski tretman prihoda ostvarenog od preduzetničke djelatnosti. Neoporezivi dio prihoda iznosi 8.400 EUR na godišnjem nivou. Godišnji prihod veći od 8.400 EUR podliježe progresivnom oporezivanju. Godišnji prihod u rasponu od 8.400 EUR do 12.000 EUR oporezuje se po stopi od 9%, a dio godišnjeg prihoda iznad 12.000 EUR po stopi od 15%.
Autor: Advokatska kancelarija “Brajković & Đurišić” (www.bdlegal.me)
Foto: Canva / Privatna arhiva
